De puntjes en de i: hoe een postkaart helpen kan

De Scala is afgebrand! 

Anneessensstraat 22. Op de plaats van het huidige filmzalencomplex UGC stond vroeger de filmzaal Metro en daarvoor de theaterzaal Scala, gebouwd in 1884. Die brandde af in januari 1906. Dat moet me wat geweest zijn! Ijzig koud was het; volgens de Gazet van Antwerpen (26 januari 1906) de koudste nacht van de hele winter tot dusver. De wanten vroren vast aan de handen van de brandweer “die het aldus langs den eenen kant zooveel te warm had als van den anderen te koud”. En dan moest er niet alleen geblust worden, maar ook nog honden en apen en een kat gered uit het gebouw. Om de mensen niet te vergeten, want de directeur, zijn vrouw en zijn dochtertje, Simonne, lagen te slapen toen de vlammen uitbraken. En volk, volk dat er kwam kijken, “van waar komen ze uit! Zouden sommige menschen soms in kousen en schoenen slapen, tegen dat er in 't holste van den nacht iets voorvalt?”

Frans Lauwers, in "De Antwerpenaar en zijn Statiekwartier" (p. 75), dateert de brand in de Scala op vrijdag 26 januari. En de website die ik vond rond de zaal, Theater Scala, Anneessensstraat 28, Antwerpen, gaat daar helemaal in mee. Lauwers zal zich wel vergist hebben, op basis van de datum van de krant zelf. Het drama gebeurde op 25 januari vroeg in de ochtend, zoals trouwens ook al aangegeven wordt op enkele ansichtkaarten op diezelfde website. Bovendien is er mijn bron Alberta, die, niettegenstaande het slechte weer (“il fait un temps détestable”) is gaan kijken naar de brand en daarover een kaartje schrijft dat ze op 25 januari 1906 (poststempel bij vertrek: 25 janv 06, 19-20u) verstuurde aan Théo, een onderwijzer in Limal. “Tout est détruit, il n’en reste plus que les murs. ... Je t’enverrai un journal contenant tous les détails”.

Bij de brand zouden volgens Lauwers (of misschien: volgens de Nieuwe Gazet die hij als bron gebruikte?) een tweetal lichtgewonden zijn gevallen. Niets van aan, schrijft de Gazet van Antwerpen: “het voornaamste is dat de ramp slechts stoffelijke schade veroorzaakt. Van het geruchtmakend sensatie-titeltje, waarmede een blad zijnen verkoop poogde aan te blazen: ”Verscheidene pompiers gekwetst” is gelukkiglijk niets aan.” En de krant besluit, enigszins ironisch-cynisch: “Gesteld dat het gebouw der Anneessensstraat beschikt was om te verdwijnen, heeft het dat zoo ordentelijk mogelijk, en met de minst mogelijke schade gedaan”.

Ook de Gazet zat er wat dat betreft naast: in september 1906 vonden er al opnieuw evenementen plaats in de Scala.

Kijk ook naar de foto's!!